مقدمه: گزینه های انحرافی در سؤالات چند گزینه ای اهمیت زیادی دارند و می توانند روی کیفیت آزمون تأثیرگذار باشند. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی گزینه های انحرافی و رابطه بین این گزینه ها با ضریب دشواری و تمیز در آزمون های چند گزینه ای گروه ایمنی شناسی در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1396 انجام شد. روش ها: در این مطالعه توصیفی همبستگی گزینه های انحرافی سؤالات امتحانی درس ایمنی شناسی مورد بررسی قرارگرفت. گزینه هایی که توسط بیش از 5 درصد آزمون شوندگان انتخاب شده بود، به عنوان گزینaه انحرافی مناسب و گزینه هایی که توسط کم تر از 5 درصد آزمون شوندگان انتخاب شده بود، گزینه انحرافی نامناسب در نظر گرفته شد. داده ها با استفاده از آزمون آنالیز واریانس و ضریب همبستگی پیرسون تحلیل شد. نتایج: از مجموع 2124 گزینه انحرافی، تعداد 1361 گزینه انحرافی (08/64 درصد) مناسب و تعداد 763 گزینه انحرافی (92/35 درصد) نامناسب بود. فراوانی سؤالات چندگزینه ای با 0، 1، 2 و 3 گزینه انحرافی مناسب به ترتیب 4/12درصد، 5/19درصد، 5/31درصد و 6/36درصد بود. بین تعداد گزینه های انحرافی مناسب و ضریب دشواری سؤالات همبستگی منفی معناداری وجود داشت (442/0-=r، 0001/0=p) اما بین تعداد گزینه های انحرافی مناسب و ضریب تمیز سؤالات همبستگی معناداری وجود نداشت (043/0=r، 259/0=p). نتیجه گیری: بیش از یک سوم گزینه های انحرافی سؤالات مورد بررسی نامناسب هستند. بین تعداد گزینه های انحرافی مناسب و ضریب دشواری همبستگی منفی وجود داشت به نحوی که با افزایش تعداد گزینه های انحرافی مناسب، درجه دشواری سؤال افزایش می یافت و سؤال مشکل تر می شد. اما بین تعداد گزینه های انحرافی مناسب و ضریب تمیز همبستگی وجود نداشت. تحلیل سؤالات چند گزینه ای، شناسایی و حذف گزینه های انحرافی نامناسب می تواند به بهبود کیفیت سؤالات آزمون کمک کند.

تحلیل علمی آزمون ها، متداولترین وسیله برای ارزشیابی یادگیری و پیشرفت تحصیلی و دانشگاه ها است. برای بررسی کیفیت ارزشیابی در دانشگاه تربیت معلم، چهار آزمون روانسنجی، انگیزش و هیجان، احساس و ادراک و روانشناسی رشد از بین مجموعه آزمون ها بطور تصادفی انتخاب، و پاسخنامه های آنان تحلیل گردیده اند شاخص های آماری بکار رفته عبارتند از: درجه دشواری، قدرت تمیز، واریانس و مجذور خی 129 سوال که روایی و پایایی آزمون ها تعیین گردید و به سوال های پژوهش پاسخ داده شد و فرضیه های آن مورد آزمون قرار گرفت. از 25 تا 75 درصد سوال های طرح شده در آزمون های نامناسب شناخته شدند. میانگین نمرات و پاسخ نامه های دانشجویان تقریبا 12 الی 14 بود، در حالی که میانگین نمره های داده شده به آنان خیلی بالاتر از میانگین های مذکور بوده است. ضرایب دشواری هر 4 آزمون خارج از سطح بهینه و ضریب تمیز در آزمون انگیزش و هیجان بالاترین و روانشناسی رشد پایینترین بود. در هر 4 آزمون این شاخص ها خارج از سطح بهینه قرار داشت. آزمون ها از روایی و پایایی مناسب برخوردار نبودند. نتیجه پژوهش ضرورت برگزاری کارگاه های تهیه آزمون و ارزیابی را تایید می کند.

هدف اصلی ابن تحقیق بررسی و تحلیل شاخص های روان سنجیو سطوح حیطه شناختی سوالات امتحانات نهایی دروس ریاضیات و علوم پایه سوم راهنمایی شهرستان خرم آباد بود. از هر کدام از جامعه های آماری برگه های نمره گذاری شده دروس ریاضیات و علوم 1000 برگه به روش تصادفی ساده انتخاب شدندو برای تعیین سطوح حیطه ای شناختی نمونه ای به حجم 25 نفر از دبیران ریاضیات و علوم با روش تصادفی ساده انتخاب و از روش توافقی دلفی دو مرحله ای استفاده شد. نتایج محاسبات نشان داد که ضریب دشواری سوالات امتحانی مناسب نبودند ولی ضریب تمیز سوالات امتحانی به استثنای تعداد کمی از سوالات مناسب بودند. بررسی پایایی و روایی محتوایی نشان داد که سوالات دارای پایایی و روایی محتوایی بوده اند. نتایج همچنین نشان داد که سوالات امتحان درس ریاضیات به اندازه گیری سطوح بالای حیطه شناختی(ترکیب و ارزشیابی) اختصاص نداشتند.

هدف عمده این پژوهش بررسی سطوح شناختی و شاخصهای رون سنجی سوالات امتحان نهایی دروس عربی، حسابان و زیست شناسی در مناطق برخوردار، نیمه برخوردار و غیر برخوردار و کل استان خوزستان بود. تعداد 1000 برگ امتحانی از هر جامعه به طور تصادفی نمونه های پژوهش بود. نتایج نشان داد که ویژگیهای روان سنجی سوالات امتحانات دروس در مقایسه با ملاکهای پیشنهادی قابل قبول بود. ضرایب تمیز اکثر سوالات امتحانی دروس مذکور بین دو گروه از دانش آموزان قوی و ضعیف در سطح احتمال P<0.05 تفاوت گذاشتند. ضرایب پایایی نشان داد که امتحانات از دقت و ثبات کافی برخوردار بودند. اعتبار محتوایی امتحانات حاکی از آن بود که طراحان سوالات توانسته بودند بین اهداف و محتوای دروس توازن مطلوبی برقرار کنند.

مقدمه: آزمون های چندگزینه ای هسته مرکزی ارزشیابی دانشجویان پزشکی را تشکیل می دهند. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی سوالات آزمون های علوم پایه پزشکی و دندانپزشکی در دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز در سال 1393 انجام گرفته است. مواد و روش کار: در این مطالعه توصیفی مجموعا 450 سوال چند گزینه ای(225 سوال برای هر رشته)، از نظر ساختار سوالات، ضریب دشواری، ضریب تمیز و گزینه های انحرافی بررسی شدند. ساختار سوالات با استفاده از چک لیست 16 سوالی مصوب وزارت بهداشت که دارای پاسخ بله و خیر بود بررسی شد. ضرایب دشواری و تمیز برای هر سوال نیز در تحلیل سوالات مورد بررسی قرار گرفتند. به منظور تحلیل داده ها از آمار توصیفی و excel استفاده شد. یافته ها: در بررسی سوالات پزشکی و دندانپزشکی، به ترتیب در 6% و 5% موارد اشکال ساختاری وجود داشت. در بررسی سوالات پزشکی، به طور میانگین حدود 50% ضرایب دشواری مطلوب، 2% ضرایب تمیز مطلوب و در 7% گزینه های انحرافی به خوبی طراحی شده بود و در ارتباط با سوالات دندانپزشکی، به طور میانگین 50% ضرایب دشواری مطلوب، 23% ضرایب تمیز مطلوب و در 53% گزینه های انحرافی به خوبی طراحی شده بود. نتیجه گیری: در این مطالعه در هر دو رشته فراوانی سوالات با ضریب دشواری مناسب، نسبتا" خوب اما فراوانی سوالات با ضریب تمیز مناسب بسیار کم بود. گزینه های انحرافی در سوالات پزشکی بهتر از دندانپزشکی طراحی شده بودند. با توجه نتایج به مطالعه حاضر و اهمیت ارزشیابی، توصیه به بازنگری و اصلاح در روش های ارزشیابی دانشجویان ضروری به نظر می رسد.

آزمونهای چهارگزینه ای از متداولترین ابزارهای عینی اندازه گیری هستند که در دانشگاه پیام نور اجرا می شوند. برای بررسی کیفیت ارزشیابی دانشگاه، ده آزمون از دو گروه زمین شناسی و روان شناسی از دو دانشکده علوم و ادبیات و علوم انسانی به طور تصادفی انتخاب شدند. پاسخنامه دانشجویان، در ده آزمون مذکور، مورد تحلیل علمی قرار گرفت.هدف پژوهش بررسی روایی و پایایی آزمونها، ضریب دشواری، ضریب تمیز و واریانس سوالات آزمونها بود. خارج بودن ضرایب آماری از سطح بهینه و روایی و پایایی بیشتر آزمونهای گروه زمین شناسی به عنوان فرضیه های پژوهش تعیین شدند. نتایج پژوهش نشان داد که 38 درصد از سوالات گروه روان شناسی و 42 درصد از سوالات گروه زمین شناسی نامناسب هستند. ضریب دشواری و ضریب تمیز آزمونها خارج از سطح بهینه و واریانس آزمونها داخل سطح بهینه هستند و پایایی آزمونهای گروه زمین شناسی بیشتر از پایایی آزمونهای گروه روان شناسی و روایی آزمونهای گروه روان شناسی بیشتر است.

سابقه و هدف: نتایج امتحانات نه تنها برای قضاوت درباره عملکرد فراگیران بلکه درباره اثر بخشی آموزش، روشها و مواد آموزشی نیز مفید هستند. با توجه به گستردگی استفاده از آزمونهای چند گزینه ای در مراکز آموزش عالی بر آن شدیم تا کیفیت آزمونهای پایان ترم را مورد مطالعه قرار دهیم. مواد  و روشها: در این مطالعه توصیفی - تحلیلی تعداد 1485 پرسش چند گزینه ای از 40 موضوع امتحانی دروس تخصصی و پایه پرستاری در نیسمال دوم 79-78 مورد بررسی قرار گرفت و کیفیت هر یک از آنها با استفاده از فرمولهای مناسب مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. یافته ها: بیش از نیمی از پرسش ها در کل آزمونهای مورد تحلیل دارای ضریب دشواری بالای 0.7 بوده که در طبقه آسان و بسیار آسان قرا می گیرند. 11.4% از کل پرسش ها در سطح a=0.05 دارای ضریب تمیز معنی دار بوده اند و 5.9% از پرسشها واقعا به عنوان چهار گزینه ای عمل کرده، ولی سایر پرسشها عملا یک یا دو گزینه ای بوده اند. 76.2% از آزمون ها دارای ضرایب پایایی منفی بوده است. تنها 23.8% ضرایب پایایی مثبت داشتند که مقادیر آنها از 0.03 تا حداکثر 0.5 برای یک امتحان متغیر بوده است.نتیجه گیری: با توجه به نتایج این بررسی، طراحی آزمونهای پایان ترم وضعیت مناسب و راضی کننده نداشته و عموما آزمونهای مورد استفاده در فرآیند ارزشیابی برآیندهای آموزشی دانشجویان دارای اشکال ساختاری اساسی بوده و این آزمون ها به عنوان ابزار دقیق و معتبر عمل نمی نمایند و ضمنا تفاوت های واقعی آزمودنی ها را نمی سنجند.

بررسی های پرسشنامه ای نمی تواند به طور شفاف رغبت و اشتیاق دانشجویان را در برابر شانسی زدن گزینه ها نشان دهد. در این مقاله سعی شده است تا میزان موفقیت انتخاب اتفاقی و شانسی در آزمون های تمام تستی محاسبه شود. برای این کار کلیه پاسخ نامه های مربوط به دروس تمام تستی در یک نیمسال در سطح منطقه پنج تصحیح شده و دو گروه قوی و ضعیف تعیین گردیده است. سپس مقایسه ای بین پاسخ های این دو بر اساس معیارهای ضریب دشواری و ضریب تمیز انجام گرفته است. نتایج در کل حاکی از مطلوب بودن اوضاع به نفع گروه پایین است. همچنین، رشته تحصیلی و شماره سوال در یک آزمون نشان دادند که به عنوان عوامل بسیار موثر هستند و وجود نمره منفی نتوانسته مانع از شانسی زدن گزینه ها شود.

 مسابقات علمی- تخصصی معلمان تربیت بدنی همه ساله در سه مرحله برگزار می شود. هدف تحقیق حاضر ارزیابی این مسابقات بود. جامعه و نمونه آماری تحقیق شامل کلیه معلمانی بود که از استانهای قم، گیلان، مرکزی و مازندران در مرحله نهایی (کشوری) نوزدهمین دوره این مسابقات شرکت داشتند. نتایج نشان داد که تمامی آزمونهای علمی روا بودند. آزمونهای عملی نیز دارای حداقل سطح روایی قابل قبول بودند. پنج آزمون از شش آزمون علمی دارای اعتبار معنادار بودند. ضریب دشواری چهار آزمون از شش آزمون علمی مطلوب بود ولی در آزمونهای عملی در دو روش نتایج متفاوت بدست آمد. ضریب تمیز آزمونهای علمی و عملی نیز در دامنه نامطلوب بودند. بعنوان نتیجه گیری می توان گفت اگر به بررسی و تجدیدنظر در تنه و گزینه های انحرافی تک تک آزمونهای علمی پرداخته شود و در آزمونهای عملی نیز خطاهای اندازه گیری احتمالی به حداقل برسد و از آزمونهای با روایی و اعتبار بالا استفاده شود، می توان مسابقاتی با کیفیت بهتر و موثرتر برگزار کرد.

پیش زمینه و هدف: یکی از روش های متداول در ارزیابی دانشجویان استفاده از آزمون های چندگزینه ای و به طور رایج آزمون های چهارگزینه ای هست. هدف از مطالعه حاضر بررسی میزان رعایت شاخص های امتحانات چندگزینه ای پایان ترم دانشجویان پرستاری دانشگاه علوم پزشکی ارومیه در سال 1393 می باشد.مواد و روش کار: پژوهش حاضر مطالعه ای توصیفی می باشد که به صورت مقطعی در سال 94-1393 بر روی 705 نمونه از سوالات چندگزینه ای پایان ترم اعضا هیات علمی گروه پرستاری دانشکده پرستاری و مامایی ارومیه انجام گرفته است. کلیه سوالات از نظر تاکسونومی بلوم در سه سطح تاکسونومی یک (دانش و فهم)، دو (کاربرد و آنالیز) و سه (ترکیب و ارزشیابی) موردبررسی قرار گرفتند. برای محاسبه شاخص های سوالات از فرمول های ضریب دشواری و ضریب تمیز استفاده گردید. ساختار آزمون نیز با استفاده از چک لیست بررسی سوالات چندگزینه ای میلمن تحلیل گردید.یافته ها: در مطالعه حاضر 705 سوال موردبررسی قرار گرفت که گروه داخلی – جراحی بیشترین تعداد سوالات را به خود اختصاص می داد. اکثر سوالات (84.6 درصد) دارای تاکسونومی یک بودند. اکثر سوالات موردبررسی دارای ضریب دشواری خیلی سخت بودند (332 سوال) و در میان دروس بررسی شده داخلی – جراحی 3 دارای بیشترین دشواری بود (61.42 درصد) و درس پرستاری مادران و نوزادان (2) دارای کم ترین سختی بود (10 درصد). در رابطه با ضریب تمیز سوالات اکثر سوالات دارای ضریب تمیز متوسط بودند (29.36 درصد) و در میان دروس بررسی شده پرستاری بیماری های روان (1) دارای بهترین ضریب تمیز بود. اکثر سوالات (84.1 درصد) دارای ساختار مناسب بودند.نتیجه گیری: نتایج مطالعه حاضر نشان داد که سوالات موردبررسی از لحاظ تاکسونومی بلوم، ضریب دشواری و ضریب تمیز در شرایط مطلوب نبوده و نیازمند برنامه ریزی مسوولان مرکز مطالعات و توسعه آموزش پزشکی دانشگاه علوم پزشکی ارومیه برای آموزش و توانمندسازی اساتید در زمینه های ذکرشده می باشد.